آیا انتخابات انتسابی به افزایش مشارکت منجر می شود؟
تاریخ انتشار: ۱۵ اسفند ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۹۸۹۲۹۵۳
به گزارش خبرگزاری صداوسیما، برنامه بالاتر با حضور آقای کاظمی نماینده مجلس به عنوان مخالف و آقای جعفر قادری نماینده مجلس موافق و طراح طرح تناسبی شدن انتخابات مجلس شورای اسلامی به بررسی طرح تناسبی شدن انتخابات پرداختند.
مشروح برنامه را در ادامه میبینید:
سوال: آقای قادری با توجه به این که شما طراح این طرح هستید و ایده اولین طرح در مجلس یازدهم از سوی شما مطرح شد بفرمایید که چرا اصلاً باید به سمت تناسبی شدن انتخابات برویم؟
قادری: در ابتدا تشکر میکنم از صدا و سیما که این موضوع را به بحث گذاشته و تشکر میکنم از حضور گسترده مردم در دوازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی، استحضار دارید که بحث اصلاح نظام انتخاباتی از مجالس پنجم، ششم و هفتم مطرح شده، در مجلس هشتم که توفیق حضور داشتیم بحثی مطرح شد که ما باید نظام انتخاباتی را اصلاح کنیم، در همان دوره مجلس هشتم سه طرح همزمان مطرح شد یکی تقویت احزاب و دیگری تغییر حوزهها از فرعی به اصلی یا از شهرستانی به استانی و دیگری هم بحث تقویت جریانهای حزبی یا واگذاری بخشی از اختیارات مجلس به شوراها که به دلایلی، چون مجلس متمرکز شده بود روی نظام انتخاباتی اکثریت استانی خوب همان جا هم مشخص بود اکثریت استانی نه تنها اوضاع را بهتر نمیکند بلکه اوضاع را بدتر میکند به این دلیل که در استان ممکن است همه از یک جناح رای بیاورند و جناح مقابل اصلاً نمایندهای نداشته باشد، بنابراین از همان موقع این موضوع به عنوان یک دغدغه مطرح بود.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
سوال: آقای کاظمی بفرمایید ایراد اصلی که شما به عنوان مخالف این طرح به تناسبی شدن انتخابات میگیرید چیست؟
کاظمی: بنده تشکر میکنم از برنامه شما و شما و همچنین تشکر از حضور گسترده و پرشور مردم در دوازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی و لبیک گفتند به فرامین مقام معظم رهبری و یک بار دیگر پیمان با نظام و رهبری با حضور در انتخابات بستند و همچنین از مردم حوزه انتخابیه هم که با حضور حداکثری بالای ۷۰ درصد در انتخابات واقعاً یک افتخار دیگر آفریدند تشکر میکنم، اما در خصوص بحث نظام تناسبی میدانید که الان با این طرحی که جناب آقای قادری و بعضی از همکاران لطف کردند و به مجلس آوردند ما با دو نظام انتخاباتی مواجه میشویم یکی نظام تناسبی و یک نظام اکثریتی، نمیشود ما قانونی در کشور وضع کنیم و جامعه را به دو قسمت تقسیم کنیم و بخشی از جامعه با یک قانون و با حالت تناسبی و بخشی از جامعه با حالت اکثریتی باشد. اصل ۶۴ قانون اساسی را داریم که تاکید بر عوامل انسانی، سیاسی و جغرافیایی دارد یعنی همه عوامل را در نظر میگیرد جغرافیای کشور را، حوزه سیاسی و حوزه انسانی کشور را یعنی یک قانون باید همه اینها را در بر بگیرد. اصل ۸۸ قانون اساسی را داریم که سمت نمایندگی را قائم به شخص میداند یعنی قابل واگذاری نیست ما بیاییم به یک لیستی رای بدهیم که نمیدانیم کدامش نظر ما است یا به فردی رای میدهیم که عضو لیستی است که بعدش ما فرد را قبول داریم شاید ما با لیست خیلی آشنایی نداشته باشیم این به نظر من عمدهترین مشکلاتش است، نظام دوگانه انتخاباتی در کشور باعث مشکلاتی در کشور خواهد شد اگر بتوانیم زیرساخت این را آماده کنیم یعنی ما نظام حزبی کشور را در سطح کشور گسترش بدهیم و مردم عضو احزاب شوند آن موقع میشود حزب را به عنوان یک وزن حزبی در جامعه حساب کرد نه اینکه مثلاً یک حزب با یک نام با یک عده خاص ما بیاییم سهمی به آن بدهیم زمانی که مردم در حزب ثبت نام کنند و سهم حزب و وزن حزب در کشور مشخص باشد آن موقع افراد که رای میدهند روی وزن و سهم حزب رای میدهند که این یک بحث جدی است و باید این را مدنظر داشته باشیم، یکی هم بحث این که به هر شکل جاهایی که و کشورهایی که دوستانمان بیشتر به آن توجه میکنند ساختار و پایه نظام حزبی در کشور آماده شده است. موضوع دیگر که ما میگوییم مثلاً دوگانه اگر ما بتوانیم انتخابات کشور را استانی کنیم و همه کشور را در بر بگیرد الان شهرهایی مانند تهران و شهرهای بالای ۴ نفر نماینده میتوانند از این نظام تناسبی بهره بگیرند که به نظر من این خودش یک نقصی بر این قانون است و باید دوستانمان اگر میخواهند نظام تناسبی را در کشور پیاده کنیم و قانون کنیم باید همه کشور را در بر بگیرد، احزاب را قطعاً نهادینه کنیم مردم عضو احزاب بشوند، وزن هر حزب در کشور مشخص باشد ضمن این که یک ایراد دیگر که به آن وارد است شما به حزب و به لیست حزب رای میدهید افراد دارای ویژگیهای خاص شخصاً عضو هیچ کدام از این دو یا سه حزب شاخص نیستند و یک ویژگیهای خاصی دارند اینها در نظام تناسب جایگاهی ندارند، ما میگوییم باید قانون جامع باشد، کامل باشد، همه جامعه را در بر بگیرد، همه سلایق را بتواند در بر بگیرد. نماینده همه سلایق در مجلس قانون گذاری کشور حضور داشته باشند و همه کشور نه این که مثلاً بخشی از کشور، ما الان داریم قانون وضع میکنیم شهر تهران و ۴ تا ۵ شهر دیگر را شامل میشود مابقی که ۲۷۰ کرسی دارد شاید مثلاً ۵۰ یا ۶۰ کرسی اش میشود با نظام تناسبی انتخاب کرد مابقیش نظام همان اکثریتی است لذا این مشکل و ایرادی است که به این قانون وارد است.
سوال: آقای کاظمی به این طرح ۳ ایراد اساسی گرفتند یکی این که دوگانه میشود شرایط و فرمول انتخاباتی ما یعنی هم اکثریتی میشود و هم تناسبی، بحث این که تحزب در کشور ما شکل نگرفته و پیش زمینه این طرح، تشکیل تحزب در کشور ما است و بحث دیگر این است که شاید مستقلها دیگر فرصت حضور در مجلس شورای اسلامی را نداشته باشند پاسخ شما به ایرادهایی که آقای کاظمی مطرح کردند چیست؟
قادری: من فکر میکنم ایرادهای آقای کاظمی وارد نیست یا بخشی از ایرادهایی که مطرح کردند شاید خیلی این سیستم یا این نظام را متوجه نشدند بحثی که ایشان اشاره کردند.
کاظمی: آقای قادری تمام موضوعاتی که شما در این طرح مطرح کردید در کمیسیون تخصصی ما مطرح شده، بنده نایب رئیس اول این کمیسیون هستم و مباحث بسیار زیادی داشتیم این ایرادات در کمیسیون مطرح شد ابتدا در شورای نگهبان بعد در هیئت عالی مجمع تشخیص مصلحت سی ابهام و ایراد به این طرح گرفتند و مشرف به این هستم، یعنی کاملاً با اشراف دارم صحبت میکنم نه اینکه اطلاع ندارم.
قادری: این که شما اشاره فرمودید چطور وزن هر فهرست را مشخص کنیم، اصلاً بنا نیست ما وزن را مشخص کنیم وزن را مردم با رای شان تعیین میکنند این طور نیست که بگوییم حزب الف مثلاً وزنش ۴۰ درصد است و فهرست ب وزنش ۶۰ درصد است، وزن دقیقاً بر اساس درصد آرا مشخص میشود از ابتدا هیچکس نمیتواند و از هر حزب، هر جریان چقدر است با رای مردم این وزن مشخص میشود.
کاظمی: احزاب در کشور ما نهادینه شدهاند؟ آیا پایه این آماده است؟
قادری: اجازه بدهید توضیح میدهم اصلاً نیازی نیست، درست است این نظام تناسبی کمک میکند به نهادینه شدن نظام حزبی و تقویت جریانهای حزبی ولی اصلا لازم نیست، مگر الان فهرستهایی که در تهران یا شهرهای بزرگ داده میشود و این جریانی که میآید اصولگرا و شورای وحدت و اینها خوب کار را احزاب دارند انجام میدهند اصلاً لازم نیست حزب تعریف شده وجود داشته باشد.
کاظمی: پس چطور میخواهید شما سهمی به یک حزب بدهید؟
قادری: سهمش را توضیح دادم، سهمش به وسیله درصد آرای مردم مشخص میشود، شما تصور کنید الان مثلاً دو جریان اصولگرا و اصلاح طلب است حتی نامزدهایش هم لازم نیست عضو حزب باشند لازم نیست این دو جریان حتی به عنوان حزب هم ثبت شده باشد همین چیزی که الان ما در جامعه داریم دو جریان است حتی لازم نیست حتما خودشان را ثبت کنند ببینید دقیقاً این دو جریان میآید دو فهرست متفاوت میشود من رای دهنده مخیر هستم یا تمام نامزدهایم را از یک فهرست انتخاب کنم و فهرست دیگر و افراد مستقل را انتخاب نکنم یا ترکیبی از فهرستها و افراد مستقل یا همه را از افراد مستقل انتخاب کنم، برای افراد مستقل هیچ مشکلی پیش نمیآید اتفاقاً آنها هم اگر خواستند میتوانند بروند یک فهرست تشکیل بدهند، نخواستند به صورت مستقل میتوانند.
کاظمی: مستقل که نمیتوانند، مثل حزب نیست همدیگر را پیدا کنند یک لیست تشکیل بدهند کار مشکل و سختی است.
قادری: نه اشکال ندارد به صورت مستقل، انفرادی مثلاً در تهران کسی ممکن است بگوید من خودم فرد شاخصی هستم و چهره شناخته شدهای هستم، نه به جریان چپ نه به جریان راست نه به الف و نه به ب به هیچ کدام نمیچسبم و خودم به صورت انفرادی میآیم یا این که نه من هم میروم مثلاً ۲۹ نفر کنار خودم میآورم و یک جریان تشکیل میدهم جریان سوم، جریان چهارم تشکیل میدهم، منعی برای این کار وجود ندارد و اصلاً محدودیت در این کار در نظر گرفته نشده است.
سوال: ولی قاعدتاً همه باید با فهرست حضور پیدا کنند.
قادری: نه فرد میتواند مستقل هم باشد اشاره کردم در طرح ما دیده شده است.
کاظمی: شفاف برای مردم توضیح بدهید.
قادری: ببینید در تهران ممکن است مثلاً دو فهرست یا ۵ فهرست باشد و ۱۰۰ فرد مستقل باشد این افراد مستقل میتوانند به یک شکلی یا این که ۳۰ تا کنار همدیگر قرار بگیرند بشوند یک فهرست سوم، فهرست چهارم یا این که نه به صورت انفرادی من هیچکس را قبول ندارم خودم به صورت انفرادی ورود پیدا میکنم، مردمی که میخواهند رای بدهند دقیقاً به افراد رای میدهند، بعد اگر آن فرد عضو فهرست باشد رای به این فرد رای به آن فهرست هم است یعنی یک امتیاز به آن فهرست یا یک رای به آرای آن فهرست اضافه میشود بعد دقیقاً مردم که رای دادند در مرحله بعدی میگویند این افراد مستقلی که آمدند کدامشان ۲۰ درصد آرا را به دست آوردند، هر کسی ۲۰ درصد آرا را به دست آورد تا سهم آن مجموعه افراد منفرد چقدر از آن آرا را تشکیل میدهد؟ مثلاً ۲۰ درصد، ۲۰ درصد تهران میشود ۲۰ ضرب در ۳۰ کرسی میشود شش کرسی، افراد منفردی که کف ۲۰ درصد را آوردهاند تا سقف ۶ کرسی این افراد منفرد انتخاب میشوند.
کاظمی: حالا دو بحث است من انتظار دارم شما به این دو پاسخ بدهید، یکی این که در نظام تناسبی به دلیل اولویت پیدا کردن فهرستهای انتخاباتی، شایستگی افراد، دیگر خیلی مورد توجه قرار نمیگیرد این یک بحث و یکی این که احتمال نامزدهای منفرد بسیار کم میشود ولو این که شایستگی زیادی داشته باشد یعنی محدود میشود به فهرستها، این هم یک بحث است و بحث دیگر شما دارید یک قانون وضع میکنید برای شهر تهران و چهار پنج شهر دیگر، آیا واقعاً ما به عنوان قانونگذار میشود یک نظام انتخابات دو شکلی، یکی مثلاً بحث اکثریتی و یکی بحث تناسبی، بگوییم ببخشید در چهار شهر کشور تناسبی است و در مابقی کشور اکثریتی است.
قادری: من یک سوالی از شما دارم چرا ما میآییم برای کلان شهرها میگوییم برویم به سمت حمل و نقل ریلی؟ اصلاً ماهیت است، در شهرهای کوچک ما میگوییم با ون، با مینی بوس و با تاکسی داریم حل میکنیم و در کلانشهرها، چون جمعیت فشردگی خاص خودش را دارد با مترو و تراموا و حمل و نقل عمومی عمل میکنیم ماهیتها کاملاً متفاوت است.
کاظمی: آن یک کار خدماتی است.
قادری: نه فرقی نمیکند.
کاظمی: ما میگوییم مجلس در راس امور کشور است، میخواهد همه امور کشور را نظارت و قانونگذاری کند، بعد میایم با قانونی به دو شکل تناسبی و اکثریتی میخواهیم اداره اش کنیم کشور را دو جزیره جدا از هم میبینیم ما میگوییم ما به عنوان قانونگذار برویم ضعف و مشکل را پیدا کنیم برای کل کشور یک نسخه بپیچیم و آن نسخه برای کل کشور پیچیده بشود.
سوال: یعنی شما میگویید استانی شود، پیش زمینهاش این است که استانی شود.
کاظمی: ما میگوییم یک، نهادینه کردن احزاب یعنی احزاب به طور جد در همه کشور باشند مردم عضو این احزاب باشند ما کلی حزب داریم ۱۸۶ حزب فکر میکنم ما در کشور داریم که بعضیهایشان غیر از آن تعدادی که دارند تصمیم میگیرند، کس دیگری عضو این حزب نیست. ما میگوییم اول حزب در سطح کشور گسترش پیدا کند، افراد جامعه عضو این احزاب بشوند، وزن احزاب در جامعه مشخص شود.
قادری: نگاه کنید وزن احزاب با تعداد افرادی که عضو حزب هستند مشخص نمیشود، وزن احزاب در انتخابات به وسیله رایی که به کاندیدای آن حزب میدهند مشخص میشود.
کاظمی: نه، شما میآیید اشاره میکنید به این که در کشورهای مختلفی ما بررسی کردیم، آن کشورها احزاب در گستره کشور عضوگیری کردند.
قادری: نه اصلا شاید نیازی نباشد که حزب ملی باشد، حزب میتواند استانی باشد حتی جریان حزبی ممکن است نباشد، در تهران ۳۰ متخصص بچههای نظام مهندسی، ۳۰ پزشک یا اگر اصلا جریانی راه بیندازند آن موقع ما اصلا جریان حزبی را قبول نداریم، ما سی نفر متخصص از پزشکان و متخصصین و حقوقدانها و مجموعههای مختلف فهرست تشکیل میدهیم نیازی نیست که اصلا حزبی وجود داشته باشد.
کاظمی: نه، شما میگویید ما یک قانون وضع میکنیم بخشی از آن تناسبی باشد و بخشی اکثریتی باشد، شما این را چطور جواب میدهید؟
قادری: بله شما اگر میخواهید برای کل کشور یکسان برخورد کنید میشود نظام تناسبی استانی شهرستانی چیزی که در مجلس دهم مصوب شد.
کاظمی: شورای نگهبان رد کرد.
قادری: به خاطر ایراداتش بود، دلیل رد کردن شورای نگهبان این بود که گفته بودند فرد میتواند عضو دو فهرست باشد، در نظام تناسبی فرد بیشتر از یک فهرست نمیتواند عضو باشد ولی در نظام اکثریتی من الان در حوزه انتخابیه عضو ۱۵ ائتلاف بودم خوب این یعنی چه؟ به اصطلاح معنی ندارد .
کاظمی: شما ببینید یک موقع شخصیت و توان شما طوری است که خیلی از احزاب با دیدگاههای مختلف شما را قبول دارند و شما را حمایت میکنند این چیز خوبی است و بد نیست.
قادری: نه اشکالی ندارد ولی من الان هرکدام از احزاب یا ائتلافهایی که از من حمایت کردند خیلی راحت میتوانم جاخالی بدهم بگویم درست است که شما کمک کردید ولی سهم شما سهم کمی بوده، چطور میتواند مشخص کند که دقیقا این ائتلاف در انتخاب من نقش داشته و چقدر سبد رای من برای این ائتلاف است؟ اصلا نمیتواند تعیین کند ولی وقتی من عضو یک فهرست شدم، دقیقا وزن این فهرست مشخص میشود ببینید ما یک مشکلی که در کشور داریم.
کاظمی: نه این ایراد قانونی را به این که کشور را به دو نظام انتخاباتی تناسبی و اکثریتی داریم تقسیم میکنیم آیا میشود در یک کشور با دو نظام انتخاباتی برخورد؟ این را توضیح دهید.
قادری: این که رفت در شورای نگهبان و با قانون و شرع انطباق داده یعنی پذیرفته است.
کاظمی: شما اصل ۶۴ را چکار میکنید، میگوید در حوزه انسانی، سیاسی و جغرافیایی یعنی باید این قانون همه انسانهای این جامعه را در بربگیرد، جغرافیای این کشور را در بر بگیرد و عوامل سیاسی این مجموعه را در بر بگیرد این را توضیح دهید.
قادری: قوانین مختلفی داریم، مثلا ما میآییم در مورد اعضای هیئت علمی قانون میگذاریم، در مورد روستائیان یا شهریان قانون میگذاریم، در مورد افراد معلول قانون میگذاریم.
کاظمی: این فرق میکند شما در رابطه با افراد معلول، در رابطه با یک قشر خاص در جامعه میخواهید یک قانون بگذارید و این را مورد حمایت قرار دهید، مجلس در راس همه امور کشوراست، اداره کشور را، نظارت بر کشور و قانون گذاری کشور را میخواهید واگذار کنید به دو نظام انتخاباتی، این مشکل ایجاد میکند.
قادری: اشکالی ندارد، ببینید در این ۱۰۵ کشور دنیا که نظامشان تناسبی است بعضی هایشان نظام تلفیقی دارند یعنی آمدند حوزهها را به حوزه تک نماینده یا حوزههای چند نماینده تعریف کردند یا یک بخشی از نمایندگانشان دقیقا چه به وسیله نظام تک نمایندهای اکثریتی انتخاب میشود، در یک شهر مثلا ممکن است در تهران بگویند از سی تا، پنج تا میآیند مثلا تهران را به ۵ حوزه تعریف میکنند، هر حوزه یک نماینده دارد بعد میگویند ۲۵ تایش به صورت تناسبی انتخاب میشود.
منبع: خبرگزاری صدا و سیما
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.iribnews.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری صدا و سیما» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۹۸۹۲۹۵۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
پیشبینی ذوالنوری از ترکیب مجلس دوازدهم
آفتابنیوز :
حجتالاسلام مجتبی ذوالنوری مهمترین برنامه مجلس دوازدهم را معیشت مردم و وضعیت اقتصادی کشور عنوان کرد و گفت: تولید و تثبیت نرخ ارز، مسکن، خودرو، فساد اداری، اجتماعی و بانکی از جمله موضوعاتی است که در حوزه حل مشکلات اقتصادی کشور باید مورد توجه قرار گیرد.
وی همچنین رسیدگی به وضعیت فرهنگی کشور و فضای مجازی را از دیگر برنامههای مجلس دوازدهم برشمرد و افزود: در ساماندهی این دو حوزه، دولت و مجلس باید تلاش کنند تا هم بدون محدودیتهای دست و پا گیر، فضای درستی ایجاد و دسترسیهای لازم برای کسب و کار فراهم شود و هم آسیبهای ناشی از آن کاسته شود.
ذوالنوری درباره آرایش سیاسی مجلس آینده، گفت: به طور معمول در مجلس دو فراکسیون سیاسی داریم، اما با توجه به تنوعی که میان نیروهای انقلاب شکل گرفت، پیش بینی میشود سه فراکسیون در مجلس آینده تشکیل شود.
انتخابات دوازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی ۱۱ اسفند ۱۴۰۲ برگزار شد و از میان کاندیداهای حاضر در عرصه رقابت ۲۴۵ نفر به مجلس راه یافتند و سرنوشت ۴۵ کرسی باقی مانده در دور دوم انتخابات که در ۲۱ اردیبهشت برگزار میشود، روشن خواهد شد.
طبق اعلام وزارت کشور تعداد رأی صحیح مأخوذه در حوزه انتخابیه تهران ۱ میلیون و ۵۶۹ هزار و ۸۵۷ رأی بود از بین نامزدها تعداد ۱۴ نفر به طور مستقیم وارد مجلس شدند و ۳۲ نفر دیگر نیز به مرحله دوم انتخابات راه یافتند که برای تصدی ۱۶ کرسی باقی مانده بهارستان در ۲۱ اردیبهشت به رقابت خواهند پرداخت.
آخرین جلسه مجلس یازدهم ۲ خرداد تشکیل و مراسم افتتاحیه مجلس شورای اسلامی در دوره دوازدهم، ۷ خرداد ماه با حضور مسئولان کشوری و لشکری و با پیام مقام معظم رهبری برگزار میشود.
منبع: خبرگزاری ایرنا